Europa staat voor een betaalbare energietransitie naar net zero. Ontdek het 'Energy Playbook' van E.ON-CEO Leonhard Birnbaum voor een kostenefficiënt pad met innovatie en slimme investeringen. (220 karakters)
Europa bevindt zich op een cruciaal punt in de energietransitie. De energiecrisis van 2022 heeft diepe sporen nagelaten, waarbij hoge energiekosten zowel bedrijven als huishoudens onder druk zetten.
Om tegen 2050 netto-nuluitstoot te bereiken, is een enorme investeringsinspanning nodig. Volgens schattingen moet er de komende tien jaar €6,6 biljoen in het energiesysteem worden gepompt om de doelstellingen te halen.
Tegelijkertijd groeit de maatschappelijke bezorgdheid over de betaalbaarheid van de energietransitie, naast andere financiële uitdagingen zoals veiligheid, defensie en handelstarieven.
Toch is er een realistisch en betaalbaar pad naar netto-nuluitstoot. Een pragmatische aanpak, gericht op kostenefficiëntie, kan economische stabiliteit waarborgen en het draagvlak behouden.
Om de grootste CO₂-reductie per geïnvesteerde euro te bereiken, moet prioriteit worden gegeven aan maatregelen met de laagste vermijdingskosten. Dit betekent een versnelde inzet van geëlektrificeerde oplossingen en een strategische afstemming van duurdere decarbonisatiemaatregelen.
Subsidies moeten zoveel mogelijk worden beperkt en alleen worden ingezet waar ze het hardst nodig zijn. Zo kan de efficiëntie van de energietransitie worden verbeterd.
Hoewel de totale systeemkosten zullen stijgen, kan een verdubbeling van de elektriciteitsvraag ervoor zorgen dat deze kosten over een bredere basis worden verdeeld.
Hierdoor zouden de specifieke systeemkosten tegen 2050 met 20% kunnen dalen. Bovendien leidt de overstap naar elektrische apparatuur tot aanzienlijke energiebesparingen, wat resulteert in stabiele of zelfs dalende energierekeningen.
Er kan tot €1,5 biljoen aan systeemkosten worden bespaard tegen 2050, wat neerkomt op gemiddeld €300 per huishouden per jaar in de EU. Om dit te bereiken, is actie nodig op verschillende fronten.
Een digitale en robuuste infrastructuur is essentieel om de voordelen van hernieuwbare energie optimaal te benutten. Flexibiliteit aan de vraagzijde kan tot 240 GW aan back-upcapaciteit vervangen en jaarlijks €40 miljard besparen.
Elektriciteit is de meest kostenefficiënte oplossing voor ongeveer 80% van de energietransitie. De vraag naar stroom zal naar verwachting met 30% stijgen tegen 2035, vooral door elektrificatie van verwarming en transport.
Technologieën zoals warmtepompen en elektrische voertuigen naderen economische haalbaarheid, maar gerichte stimulansen blijven nodig om adoptie te versnellen. Ook industrieën in transitie hebben ondersteuning nodig om hun transformatie voort te zetten.
Momenteel wordt elektriciteit bijna drie keer zwaarder belast dan aardgas. Het verlagen van belastingen en heffingen kan de kostenvoordelen van elektrificatie beter zichtbaar maken en de druk op CO₂-prijzen verminderen.
Innovatie speelt een sleutelrol in de laatste fase van de transitie. Europa heeft een rijke geschiedenis van technologische doorbraken, en die traditie moet worden voortgezet.
Vroege investeringen in onderzoek en ontwikkeling, evenals strategieën om meer durfkapitaal aan te trekken, zijn cruciaal om baanbrekende oplossingen te ontwikkelen.
Een betaalbare energietransitie is niet alleen haalbaar, maar ook essentieel voor Europa’s energiezekerheid en toekomstige welvaart. Besluitvormers moeten nu stappen zetten om het traject bij te stellen en een evenwichtig beleid te voeren.
